środa, 19 lutego 2014

Jak powstaje gra cz. 6

W kolejnych kilku postach z cyklu o projektowaniu gier przyjrzymy się tematowi, który wydaje się stosunkowo problematyczny dla twórcy gry, czyli pisaniu zasad i instrukcji do gry, które tworzą jej mechanikę. Temat ten wydaje się o tyle problematyczny, że nie istnieje obecnie żadna jedna spójna "teoria projektowania gier", która jasno nazywałaby wszystkie elementy tego procesu, dostępne narzędzia i mechaniki składowe. Wiemy obecnie dużo o projektowaniu poszczególnych elementów składowych gier planszowych (takich jak m. in. plansze, mechaniki interakcji gracza z planszą, ekonomie symulowanych w grze światów, systemy punktacji) czy komputerowych (np. tworzenie interfejsu, level design, sposoby symulowania fizyki w grach).

Niestety mimo wiedzy o wielu detalach, często brakuje nam jednej spójnej metafory porządkującej myślenie o zasadach i przebiegu gry. Dla mnie taką metaforą, na którą wpadłem jakiś czas temu, jest obraz ruchu drogowego, z kodeksem jako zasadami gry. Brzmi dziwnie, ale spójrzmy jak w uproszczeniu mogłaby wyglądać taka analogia:
 

W tej analogii zadanie projektanta gry planszowej sprowadzałoby się do trzech rzeczy:
  1. Opisania zasad zachowania graczy i prowadzących;
  2. Zaplanowania przebiegu gry - głównych kroków, etapów, elementów harmonogramu;
  3. Zaprojektowania rekwizytów do gry;
Punktami 2 i 3 zajmę się w kolejnych postach, a co do punktu pierwszego to spójrzmy na to po jakie zasady możemy sięgnąć, bazując na analogii z kodeksem ruchu drogowego:


Mam wrażenie, że ta metafora pomaga uporządkować sobie myślenie o zawartości zasad do gry :) W kolejnym poście więcej o tym jak znaki/zasady i zaplanowany przebieg gry tworzą sensowne (lub frustrujące) doświadczenie uczestnika gry.

sobota, 8 lutego 2014

Pierwsza polska gra kierownicza?

Aktualnie gry biznesowe i symulacje są narzędziem, które uzyskuje coraz większą popularność wśród osób zamawiających szkolenia biznesowe i uchodzi za "gorący" trend na rynku szkoleń. Jednak gdybyśmy chcieli znaleźć najstarsze ślady funkcjonowania tego typu narzędzi w Polsce, okazałoby się, że nie jest to aż tak duża nowość, jak mogłoby się to wydawać.

Niektóre spośród firm dostarczających rozwiązania szkoleniowe oparte o gry, utrzymują w swoich komunikatach promocyjnych, że ich narzędzia są "pierwsze" na rynku polskim i nie mają żadnych historycznych prekursorów. Co ciekawe, w przypadku wielu typów gier nie jest to prawdą. Jeżeli sięgniemy chociażby do katalogu Biblioteki Narodowej, to przekonamy się, że narzędzia takie jak gry kierownicze, mające formę de facto szkoleniowych gier decyzyjnych, były w Polsce obecne już pod koniec lat 70-tych. Gdybyśmy chcieli prześledzić ich historię i znaleźć najstarsze tego typu materiały, to prędzej czy później trafimy na przykłady gier realizowanych w Centralnym Ośrodku Doskonalenia Kadr Kierowniczych, który to rządowy ośrodek był wedle wszelkiego prawdopodobieństwa jedną z pierwszych instytucji w Polsce, która sprowadziła tego typu narzędzia z zachodu i próbowała z mniejszym lub większym powodzeniem wdrażać je w praktyce, w edukacji kadr kierowniczych, czy też "managerskich" jak byśmy powiedzieli dzisiaj.

Gdybyśmy chcieli wskazać jeden konkretny punkt w czasie, w którym powstała pierwsza polska symulacja czy gra decyzyjna osadzona w kontekście biznesowym, a nie wojskowym, to musielibyśmy sięgnąć po artykuł zatytułowany „Training Socialist Managers by Enterprise Simulation” z 1974 roku, który możemy znaleźć w zasobach Winter Simulation Conference,cytowanych już wcześniej na tym blogu. Artykuł ten stanowi podsumowanie projektu badawczo-rozwojowego, realizowanego przez Centralny Ośrodek Doskonalenia Kadr Kierowniczych przy współpracy z Graduate School of Management z Nowego Jorku. Projekt ten trwał w sumie trzy lata, od 1971 do 1973 roku i jego głównym realizatorem ze strony polskiej był Andrzej W. Kisiel, będący osobą, którą możemy wskazać jako pioniera stosowania gier szkoleniowych w Polsce. Rezultatem tego projektu były gry, których ślady możemy znaleźć obecnie w formie elementów dokumentacji w archiwum Biblioteki Narodowej.

Andrzej W. Kisiel był też szefem Pracowni Gier Kierowniczych przy Instytucie Doskonalenia Kadr Kierowniczych i Administracji Państwowej powołanej w 1976 roku bezpośrednio jako pokłosie projektu realizowanego we współpracy z Amerykanami. Była to pierwsza jednostka, którą możemy wskazać jako polski podmiot, który systemowo i całościowo zajmował się cywilnymi grami decyzyjnymi. Ubolewać należy tylko nad tym, że narzędzia skonstruowane kiedyś w PGK są obecnie dostępne wyłącznie w formie szczątkowej, w archiwach BN i innych bibliotek, a dziedzictwo tej organizacji, na skutek licznych przekształceń włączonej w końcu w latach 90-tych w obręb Krajowej Szkoły Administracji Publicznej pozostało w dużej mierze ciekawym eksperymentem, nie stając się w swoich czasach innowacją masową i trwałą.

Oryginalny artykuł  Training Socialist Managers by Enterprise Simulation z zasobów WSC.