Jak powstaje gra? Cz. 9/1

W kolejnej odsłonie wpisu o projektowaniu gier szkoleniowych przyjrzymy się kwestii wsparcia trenerów w prowadzeniu gry. Wpis ten z racji obszerności tego tematu podzieliłem na trzy części, które ukażą się na blogu w maju. Będą one dotyczyły:

• Spojrzenia na kompetencje jakie powinien posiadać trener prowadzący grę;
• Elementom przygotowania do gry, na które trzeba uczulić prowadzącego;
• Zadaniom do wykonania na sali szkoleniowej;

Do najważniejszych uniwersalnych zdolności, które przydadzą się każdemu trenerowi, należy szerokie spektrum umiejętności wykraczających poza typowe przygotowanie do pracy szkoleniowca i związanych raczej z rozumieniem gier jako takich i świadomością tego, jakie problemy mają w korzystaniu z nich typowi gracze. Można stąd wywnioskować, i nie będzie to sąd daleki od prawdy, że z grami szkoleniowymi zapewne lepiej radzą sobie trenerzy, którzy poza dobrym przygotowaniem do prowadzenia szkoleń mają też dużo doświadczeń w korzystaniu z gier planszowych, karcianych,
czy komputerowych. Kluczowe umiejętności trenerskie związane z grami obejmują:

• Tłumaczenie zasad gry - a więc przekazanie uczestnikom precyzyjnych i jednoznacznych komunikatów dotyczących tego co w grze wolno, a czego niekoniecznie;
• Jasne tłumaczenie procesów - z nielicznymi wyjątkami, większość gier szkoleniowych ma charakter procesualny - składają się z serii zadań lub decyzji, których wykonanie we właściwej kolejności przez uczestników daje gwarancję poprawnego przebiegu rozgrywki. Rolą prowadzącego jest takie przekazanie informacji o procesie gry, żeby uczestnicy zrozumieli swoje zadania i byli w stanie samodzielnie zmierzyć z wyzwaniami w scenariuszu rozgrywki;
• Znajomość modelu gry - nawet w przypadku prostych gier trener powinien znać dobrze model gry, na tyle, żeby być w stanie z przybliżeniem przewidzieć, jak zachowa się ona w różnych sytuacjach wytworzonych przez uczestników, jaki jest jej optymalny wynik czy jaka strategia działania pozwala na osiągnięcie tego wyniku;
• Bazowanie w informacji zwrotnej na wyniku gry - czyli taki sposób konstruowania omówień rozgrywki, który maksymalnie opiera się na decyzjach podjętych przez uczestników w grze i ich konsekwencjach, a nie na samej obserwacji czy arbitralnej ocenie prowadzącego. Wynik osiągnięty np. w grze negocjacyjnej czy decyzyjnej, opartej na jasnych i dobrze wyjaśnionych zasadach, jest przez uczestników bardzo chętnie przyjmowany jako podstawa wiarygodnej informacji o obszarach w jakich mogą oni rozwinąć swoje kompetencje;
• Budowa narracji w grze - dobrze skonstruowana i wiarygodna fabuła jest nie tylko elementem ozdobnym w grze szkoleniowej, ale także pomaga ustrukturyzować rozumienie przebiegu rozgrywki, jej celu i zadań jakie stoją przed uczestnikami. Rolą trenera jest na tyle dobre przygotowanie do pracy z grą lub symulacją, że będzie on w stanie płynnie, logicznie i spójnie opowiadać o świecie przedstawionym w scenariuszu i będzie mógł dzięki temu wzmocnić rozumienie celów i mechaniki rozgrywki u uczestników;

Z doświadczenia wiem, że nawet bardzo doświadczeni trenerzy, którzy nigdy nie pracowali z rozbudowanymi grami szkoleniowymi, często mylnie zakładają, że poradzą sobie z grą lub symulacją bez specjalnej pracy nad własnym warsztatem. Narzędzia tego typu, mają jednak to do siebie, że nie wybaczają improwizacji, a każda niedokładność w tłumaczeniu reguł czy prezentacji informacji zwrotnej to ryzyko niepowodzenia szkolenia i wzbudzenia frustracji u uczestników.

W kolejnej części tego wpisu zajmę się przygotowaniem trenera do prowadzenia gry szkoleniowej.